Selam diyet kuşlarım. Bu klasörün içine, başlıktan da anlaşıldığı üzere, yediklerinizin kaç kalori olduğunu ve besin içeriklerini çeşitli örneklerle paylaşmaya çalışacağım. Bir şeyler yersiniz ama iş kalorisini öğrenmeye gelince genelde doğru bir kaynak bulmak zor olur. Peki kalori dediğimiz bu terim nedir ve neden bu kadar önemli?
Bilimsel olarak kalori, bir gram suyun ısısını bir derece arttırmak için gereken enerji miktarına denir. Beslenmede ise kalori, besinlerin sindirimiyle sağladığımız enerjiyi ifade eder. Vücudumuz sağlıklı bir şekilde çalışabilmesi için belli bir miktarda enerjiye ihtiyaç duyar. Bu enerji besinlerde kilokalori (kcal) birimi ile kullanılır. Bir de kilojoule (kj) birimi var ama o çok yaygın bir kullanıma sahip değil. 1 kcal da 4.184 kj’e eşit. Paketli gıdaların arkasını incelerken yanlışlıkla kilojoule kısmına bakıp kısa bir süreliğine kalp krizi geçirmeyelim. Neyse…
Besinlerdeki enerjiyi nasıl ölçtük peki, nereden geldi her besinin kalorisi? Bomba kalorimetre denen bir alet ile başladı her şey. Çelik bir kap ve dışında su var. Bu kabın içine farklı besin maddeleri konuyor ve dışarıdaki suyun sıcaklığı kontrol edilerek enerji miktarı bulunuyor. Böylece proteinlerin 5.65 kcal, karbonhidratların 4.1 kcal, yağların 9.4 kcal ve alkollerin 7 kcal olduğu bulundu. Şimdi diyeceksiniz ki bunlar kullandığımız enerji değerleri değil. Evet değiller çünkü insan vücudu kalorimetre kabındaki %100 verimi gerçekleştiremez. Sindirilemeyen besinler (dışkı ile atılan), gaz ile atılan moleküller, vücut yüzeyinden kaybolan ısı ve idrarda atılan azotlu bileşikler ile gıdalardaki enerjinin vücuttaki dönüşümünü hesaplayabiliyoruz. Sonuç olarak bu değere metabolize edilebilir enerji değeri diyoruz. Bu durumda proteinler 4 kcal, karbonhidratlar 4 kcal, yağlar 9 kcal ve alkoller 6.9 kcal olarak bulunuyor.
Her besinin verdiği enerji farklı olduğu gibi her insanın ihtiyaç duyduğu enerji de farklıdır. Enerji ihtiyacı; yaş, cinsiyet, ağırlık, boy uzunluğu, fiziksel aktivite durumu, çalışılan iş gibi birçok faktöre bağlı değişebilir. İhtiyacınızdan fazla aldığınız enerjiler bir süre sonra vücudunuzda yağ olarak depolanır.
Bu bilgiler ışığında hangi yiyecek kaç kaloriymiş, besin ögeleri nasıl dağılıyormuş görelim istedim. Takipte kalın.
